Richtlijn reïntegratie - Samen kwaliteit versterken

Centraal in dit onderzoek staat de begeleiding van zieke werknemers. Het hogere doel van dit onderzoek is de kwaliteit van die begeleiding te verbeteren. Een randvoorwaarde voor die kwaliteit is goede afstemming en samenwerking tussen de betrokken professionals, namelijk de arbeidsdeskundige, bedrijfsarts en verzekeringsarts. Daarnaast helpt het als deze professionals bij de begeleiding van zieke werknemers zoveel mogelijk gebruik maken van up-to-date richtlijnen.

Vanuit het lectoraat Arbeidsdeskundigheid zal onderzoeker Bouwine Carlier de rol van richtlijnontwikkelaar op zich nemen, samen met een onderzoeker van het UMCG. Lector Shirley Oomens wordt vice-voorzitter van de kerngroep van de richtlijn Re-integratie.

De vraag die in dit project centraal staat is: Hoe kunnen we gezamenlijk en multidisciplinair nieuwe richtlijnen ontwikkelen of updaten? 

In het eerste jaar van dit project spitsen we deze probleemstelling toe op twee richtlijntrajecten, namelijk de richtlijn Kanker & Werk en de richtlijn Re-integratie en Verzuim. De richtlijn Re-integratie is een nieuwe richtlijn, specifiek voor arbeidsdeskundigen. Deze richtlijn is zeer relevant, omdat die is toegespitst op dienstverlening in het kader van de nieuwe Wet Verbetering Poortwachter. Anders dan de huidige leidraden wordt dit nu de richtlijn voor het arbeidsdeskundig handelen bij verschillende situaties bij verzuim en re-integratie. 

Er is bij de beroepsgroepen in de keten van arbeid en gezondheid nogal eens verschil van mening/interpretatie over de arbeidsbelastbaarheid en re-integratiemogelijkheden van werknemers. Afhankelijk van de specifieke rollen in de keten van arbeid en gezondheid worden arbeidsbelastbaarheid en re-integratiemogelijkheden verschillend beoordeeld. Er zijn verschillende begrippenkaders en instrumenten. Dit leidt soms tot medisch verschil van inzicht tussen de bedrijfsarts, verzekeringsarts en arbeidsdeskundige en loonsancties voor werkgevers. Een belangrijk knelpunt dat werkgevers ervaren bij de loondoorbetalings- en re-integratieverplichtingen in het kader van de Wet verbetering poortwachter, is de onzekerheid over een mogelijke loonsanctie die UWV oplegt. In de periode 2015-2017 was bij 12% van de 11.150 opgelegde sancties een medisch verschil van inzicht tussen bedrijfsarts en verzekeringsarts de hoofdreden (UWV, 2018). Om het re-integratie traject van zieke werknemers te verbeteren is er behoefte aan betere onderlinge afstemming en samenwerking en eenduidigere onderlinge communicatie tussen de beroepsgroepen tijdens het Poortwachtersproces.

Om de kwaliteit van de re-integratie te borgen, is het belangrijk al bij het opstellen van richtlijnen rekening te houden met de uitvoeringspraktijk. Het begint met het vanaf het begin goed betrekken van alle bij de richtlijn betrokken partijen. Om te zorgen dat het resultaat van de richtlijn goed aansluit bij de praktijk, is het nodig die praktijk meteen te betrekken bij het opstellen van de richtlijn. Dat veronderstelt wel dat die praktijk, in het bijzonder werkgevers en werknemers, de kennis hebben om mee te kunnen doen en hun ervaringsdeskundigheid in te brengen. Deze randvoorwaarde vullen we in door alle betrokkenen vooraf te trainen en veel te verduidelijken tijdens het project.

Als een richtlijn in concept gereed is, is het belangrijk de richtlijn in de praktijk te testen. Daarbij brengen we de bevorderende en belemmerende factoren voor het opvolgen van de aanbevelingen van de richtlijn in kaart. Op die manier kan nog bijgestuurd worden voordat de richtlijn wordt vastgesteld. Als de richtlijn vervolgens gereed is, komt het aan op training. Professionals moeten worden getraind in wat nieuw is in de richtlijn en hoe die toepasbaar is bij concrete casuïstiek. 

Overdracht van kennis naar de praktijk loopt niet alleen over de as van de professionals. Ook door werkgevers en werknemers op de hoogte te brengen van de aanbevelingen in de richtlijn borgen we het landen van deze kennis in de praktijk. Immers, als de gesprekspartner van de professional op de hoogte is van de laatste inzichten, zal dat de professional ook prikkelen om op basis van de richtlijnen te werken.

Achterliggend doel van het programma is betere re-integratieadviezen ten behoeve van werkgever en werknemers. Het onderzoek levert kennis op over het versterken van multidisciplinair samenwerken in het poortwachtersproces en levert onder andere een richtlijn op voor arbeidsdeskundigen, bedrijfsartsen en verzekeringsartsen. Het past perfect bij de doelstelling van het bijzonder lectoraat Arbeidsdeskundigheid: het borgen en ontwikkelen van kennis over optimalisering van mogelijkheden voor arbeidsparticipatie, ook bij mensen met een (dreigende) beperking. Het vakmanschap van de arbeidsdeskundige vormt een belangrijke focus binnen het lectoraat. We richten ons op professioneel handelen en vakmanschap, dit zijn belangrijke instrumenten om effectieve dienstverlening te realiseren. 

Het programma Professionalisering Poortwachtersproces draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit van het poortwachtersproces en de re-integratie van zieke werknemers door het ontwikkelen van kennis, het stimuleren van implementatie en de borging van kennis. Het bijzonder lectoraat Arbeidsdeskundigheid gaat binnen dit programma in 3 projecten rollen vervullen.

Deze projecten zijn:

• Project A Multidisciplinaire richtlijnen Arbeidsdeskundigen, Verzekeringsartsen, Bedrijfsartsen – Samen kwaliteit versterken;
• Project B Het doorontwikkeling en onderbouwen van gezamenlijk begrippenkader en instrumentarium Beschrijving Arbeidsbelastbaarheid en Re-integratiemogelijkheden (BAR);
• Project C Onderwijsmodulen en multidisciplinaire casuïstiekvoering.