Ethische aspecten van onderzoek

Ethische Commissie Onderzoek

HAN heeft het belang van het doen van integer onderzoek hoog in het vaandel staan. Daarom is er de Ethische Commissie Onderzoek (ECO): een onafhankelijke, HAN-brede commissie. Haar doel: onderzoekers, studenten en begeleiders ondersteunen bij de ethische en juridische aspecten van onderzoek.

Wet- en regelgeving en normen van goed gedrag

Wie onderzoek doet met mensen, moet zich houden aan de daarvoor geldende wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die zich richt op de bescherming van de privacy. Daarnaast moeten onderzoekers zich houden aan normen van goed gedrag. Respectvol omgaan met onderzoekspersonen bijvoorbeeld. En: zorgvuldig zijn met de verzamelde informatie.

Integer onderzoek in de praktijk

Wat betekent dit in de praktijk? Hoe zorg je ervoor dat je onderzoek integer is? De ECO heeft een Handleiding Integer Onderzoek opgesteld, met een eenvoudige vertaling van de relevante wet- en regelgeving en normen van goed gedrag. Deze kun je op aanvraag ontvangen. Belangrijke aspecten die hierin aan bod komen zijn:
  • heldere communicatie over het doel en de werkwijze van het onderzoek; 
  • het rechtmatig verkrijgen van de toestemming van deelnemers;
  • het waarborgen van de privacy van de onderzoekspersonen;
  • het voorkomen van lichamelijke en/of psychische schade. 

Aan de hand van de handleiding kan de (student-)onderzoeker op een integere manier te werk gaan, in alle fasen van het onderzoek. In de handleiding staan bovendien formats voor het opstellen van een informatiebrief en een toestemmingsverklaring.

Adviesaanvraag indienen

Onderzoekers, onderzoeksbegeleiders en docenten van de HAN kunnen een adviesaanvraag indienen bij de ECO. Als het gaat om onderzoek van studenten, dient de begeleidend docent of onderzoeker de aanvraag in te dienen. Het advies van de commissie is bindend. Mensgebonden onderzoek – onderzoek waarin gebruik wordt gemaakt van gegevens van mensen – moet verplicht worden voorgelegd aan de ECO. Dit moet gebeuren voordat wordt gestart met de dataverzameling. Deze verplichting geldt niet voor onderzoek dat wordt uitgevoerd door studenten.

Taken

De ECO beoordeelt onderzoeksvoorstellen op een ethisch verantwoorde onderzoeksmethode en op de omgang met onderzoekspersonen en -data. Daarnaast adviseert de ECO over toetsing door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie (METC). Voor de publicatie van onderzoeksresultaten in een wetenschappelijk tijdschrift, kan de commissie een letter of approval afgeven. Ook geven de leden van de ECO voorlichting, bijvoorbeeld via gastcolleges en werkgroepen. Ze denken mee over onderzoekscurricula en ze zijn aanspreekpunt bij ethische en juridische vragen rond onderzoek.

Samenstelling

De ECO bestaat uit leden met een specifieke expertise. De kerncommissie bestaat uit een voorzitter, vicevoorzitter, secretaris, jurist, ethicus, methodoloog en arts. Om te zorgen dat de HAN als geheel vertegenwoordigd is, leveren alle academies tenminste één lid aan de ECO. Onderaan deze pagina vind je een overzicht van de leden van de ECO. De ECO van de HAN heeft sinds 1 januari 2023 een samenwerking met de ECO van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE).

In contact komen?

Ethische Commissie Onderzoek HAN 
T.a.v. Lenneke Marten 
Postbus 5171
6802 ED Arnhem

Leden van de Ethische Commissie Onderzoek

Cécile Nijsten MSc

Voorzitter ECO
Foto Cecile Nijsten

Lenneke Marten LLM

Secretaris en jurist ECO
Foto Lenneke Marten

Marc Boschker PhD

Afgevaardigde Academie Sport en Bewegen

Ercolie Bossema PhD

Methodoloog ECO
Portretfoto Ercolie Bossema

Christof Francke PhD

Afgevaardigde Academie Toegepaste Biowetenschappen en Chemie
Associate lector Christof Francke van HAN BioCentre

Maaike Hermsen PhD

Vicevoorzitter en ethica ECO
onderzoek lector Ethiek verbinding verstandelijke beperking Maaike Hermsen

Patrick Hoek PhD

Arts en afgevaardigde Academie Gezondheid en Vitaliteit
Foto Patrick Hoek

Patricia Huisman-Kleinherenbrink PhD

Afgevaardigde Academie Engineering & Automotive
Patricia Huisman-Kleinherenbrink van AEA

Stefan Kukolja MSc LLM

Juridisch adviseur ECO
Portretfoto Stefan Kukolja

Amber Oomen-Delhaye PhD

Afgevaardigde Academie Rechten
Portret Amber Oomen onderzoeksgroep

Nique van Overbeek MSc

Afgevaardigde Academie Organisatie en Ontwikkeling

Theo Theunissen MA

Afgevaardigde Academie IT & Mediadesign
Foto Theo Theunissen

Liza Bruggenkamp, MA

Dataspecialist ECO

Luc Petersen, LLM

Adviseur AVG ECO

Koen Dortmans Phd

Afgevaardigde Academie Mens en Maatschappij
Portretfoto Koen Dortmans voor website Centre of Expertise Sneller Herstel

Edwin Buijs MSc

Afgevaardigde Academie Educatie
Edwin Buijs

Ingrid Rompay-Bartels PhD

Afgevaardigde International School of Business
Health. Ingrid van Rompay Bartels