Logistiek is vanzelfsprekend?

De logistieke sector is onmisbaar in het dagelijks leven en voor de Nederlandse economie. Dit staat centraal in de brede publiekscampagne van Transport en Logistiek Nederland: ‘Het lukt alleen met logistiek'.

Stefan is van mening: ‘Logistiek is zéker niet vanzelfsprekend, alleen voor consumenten líjkt dit vaak wel zo.’ Hij vertelt: “Er zijn heel veel mensen die logistiek associëren met pakketdiensten, de busjes en vrachtwagens die je ziet rijden door je wijk. Dat is zo gewoon geworden, het is er altijd. Maar dit is slechts een fractie van de gehele consumentenlogistiek. Er gaat nog een heel proces aan vooraf én achteraf. Bedenk: voor jouw pakketje, het bestelde product, heb je grondstoffen nodig. Deze worden vervoerd en opgeslagen in een magazijn. Daarna heb je het productieproces en de interne logistiek hierbij. Met halffabricaten of eindproducten gaat het proces vervolgens verder.”

Stefan vervolgt: “En dan hebben we het nog niet eens over de logistiek bij bedrijven. Of over houdbaarheidsartikelen waarbij timing, snelheid en korte lijnen een ontzettend grote rol spelen. En al die retourtjes dan? Bedenk: bij een bedrijf als Zalando wordt een aanzienlijk deel van de pakketjes teruggestuurd. Dat is weer een heel proces op zich.”

Wanneer ervaren we dan dat logistiek níet vanzelfsprekend is? Stefan vertelt: “Vooral als er een staking is, of een storing. Bij logistieke processen zijn er twee grote beperkingen: beperkingen aan wat de mens aankan, én wat de technologie aankan. De huidige techniek kan meer aan dan wijzelf. Het is altijd balanceren. Je hebt elkaar nodig. Dat maakt logistiek zo’n interessant vakgebied: hoe vind je steeds weer die juiste balans?”

Vanuit die ‘logistieke vanzelfsprekendheid’ komt ook de vraag: kan het slimmer, sneller en goedkoper? Hoe maak je systemen beter, routes handiger en hoe zet je op de beste manier de mensen in? Stefan: “De lat komt steeds hoger te liggen. Om het logistieke proces te optimaliseren komen er steeds nieuwe logistieke tools bij. Er wordt steeds meer ingezet op automatisering. Zo zie je steeds vaker drones die in een warehouse de actuele voorraad geheel accuraat in kaart brengen. Of denk aan geautomatiseerde vorkheftrucks of autostores. Mooi om die ontwikkelingen te zien. Het is ook wel spannend, want je ziet hoe ‘vastgeketend’ je bent aan technologie. Waar ligt de grens, in hoeverre kun je automatiseren? En wat gaat AI ons brengen? Het gezonde verstand van mensen: dat blijf je wel altijd nodig hebben.”

De logistiek werkt volgens Stefan zelf ook mee aan ‘het kan nog gemakkelijker’. “We zien: het verlangen naar spullen is met regelmaat groter dan het uiteindelijke hebben zelf. ‘Het bezit van de zaak, is het einde van het vermaak’. Er staat een druk op de keten vanuit die hebberigheid. Er komen steeds meer kortingsacties, groot inkoopvoordeel, dat soort zaken. De logistiek werkt hier ook onbewust aan mee: ‘Ja hoor, we maken het nog gemakkelijker voor je, dus koop maar’.”

Deze ontwikkeling staat volgens Stefan haaks op het duurzaamheidsvraagstuk. “Pakketdiensten rijden allemaal achter elkaar aan, het is ieder voor zich. Zou dit slimmer kunnen, of vooral mínder? Zou een bepaalde belasting effect hebben, of wat dacht je van doorzichtige vrachtwagens zodat je precies kan zien wat erin zit en in welke mate iemand leeg rijdt? Laten we naast alle technische duurzaamheidsmogelijkheden meer samenwerken, durf te delen. Zodat we samen een duurzame keten kunnen inrichten.”

Stefan vindt: als logistiek professional heb je de verplichting je klant ervan bewust te maken dat logistiek niet altijd vanzelfsprekend is. “Natuurlijk probeer je de klant altijd zoveel mogelijk te ontzorgen. Maar je kunt wel laten zien: deze complexe zaken hebben óók met het logistieke proces te maken. Zodat er meer begrip is als er een keer wel wat misgaat. Daarom vind ik de campagne van TLN ook zo goed, om meer inzicht en daarmee bewustwording te creëren.”

Die logistieke bewustwording begint al bij de opleiding. Stefan: “Studenten krijgen van mij de opdracht: ‘Probeer met ‘een logistieke bril’ om je heen te kijken wat logistiek is. Wat heb je deze week voorbij zien komen?’ Ik geef ook les aan deeltijdstudenten Bedrijfskunde, voor de module ‘Inleiding in logistiek’. Die studenten zeggen eerst: ‘Maar we doen toch helemaal niets met logistiek?’ Na een tijdje merken ze dat ze logistiek overal terugzien. Uiteindelijk wordt het duidelijk: het lukt alléén met logistiek.”