Zorg en technologie voor de toekomst: de ambities van de HAN

In 3 sessies op de HAN bespraken lectoren van de academies Paramedische Studies, Organisatie en ontwikkeling, IT en Mediadesign, Gezondheid en Vitaliteit, Mens en Maatschappij en Sport en Bewegen welke projecten er zijn op het snijvlak van zorg en technologie. Waar mogelijkheden liggen en wat netwerkorganisatie Health Valley als samenwerkingspartner kan betekenen.

De grote vraag is hoe zorg in de nabije toekomst slimmer, duurzamer en socialer wordt door middel van technologische innovaties. Wat doen verschillende HAN-academies op dit gebied en waar liggen de mogelijkheden voor samenwerking en de ambities?

De doelen zijn groot: zorgen dat Nederlanders in 2040 zeker 5 jaar langer leven in goede gezondheid, dat gezondheidsverschillen tussen groepen afnemen, dat minder mensen ziek worden door ongezonde leefstijl, dat de helft van de zorg in eigen leefomgeving wordt ontvangen, dat chronisch zieken of beperkten vaker meedoen in de samenleving en dat de kwaliteit van leven van mensen met dementie toeneemt.

Er zijn diverse projecten die inzetten op het voorkomen van ziekte door ongezonde levensstijl, zoals Leefstijlmonitoring en Digital Health Lab. Beide projecten combineren gezondheid en technologie.
Projecten als Design your life, Games 4 Positive Health en VR Tech zetten in op de KIA-missies om zorg in eigen regio te ontvangen en chronisch zieken en beperkten beter te laten meedoen. Ook Voeding, Diëtetiek en Leefstijl, Neurorevalidatie en Digitale Transformatie in de Revalidatiezorg hebben projecten op dit gebied. 
De financiering is per project anders geregeld. Subisidie-verstrekkers zijn onder meer SIA Regieorgaan (RAAK en Kiem), ZonMw en NWO. Ook zijn er projecten gefinancierd door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars of externe financiers.

De kracht van de HAN is de uitvoerige kennis die in huis is: meerdere lectoraten zijn bezig met projecten rondom de digitale transformatie. Deze multidisciplinaire kennis kan worden ingezet voor verschillende vraagstukken.
De lectoraten op het snijvlak van zorg en tech hebben daarin veel te bieden. Denk aan technologische ondersteuning bij zorg op afstand, of het bij- en omscholen van medewerkers op gebied van digitale transformatie. Het grote netwerk en de goede relatie met het werkveld, maar ook de infrastructuur van leerwerkplaatsen komen daarbij van pas.

De grootste uitdaging waar de lectoraten van de verschillende academies voorstaan: samenwerken en uitwisseling. Ook al zit er overlap in de projecten op gebied van zorg en technologie waaraan ze werken, vaak ontbreekt de tijd en ruimte om samen te komen. Ook weet men niet altijd van elkaar waaraan wordt gewerkt.
“Het academie-overstijgende gesprek kan juist heel inspirerend werken”, zegt lector Lilian Beijer. Deze sessies zijn daarin een goed begin. Want de samenleving heeft er belang bij dat er in de HAN wordt samengewerkt.

Het is een breed gedragen gevoel dat de HAN meer naar buiten mag treden met wat er qua innovatief onderzoek gebeurt binnen de academies. Ook is het in de transitie nodig dat er meer interactie komt met gemeenten. Want: de digitale transformatie wordt grotendeels regionaal uitgerold.
Daarbij zou de HAN, naast universiteiten zoals de Radboud, als kennisinstelling aan tafel moeten zitten bij regionale en landelijke beleidsmakers, zeggen de lectoren. Als kennisinstituut is de HAN tenslotte een belangrijke schakel in de regio.
De bijdrage van het HAN-onderwijs voor bedrijven is ook groot. “Wij leveren human capital: stagiaires die goede medewerkers worden,” zegt één van de deelnemers. Samen met het onderzoek vanuit de lectoraten op het gebied van digitale transformatie in de zorg, kan het onderwijs van de HAN een cruciale rol spelen. Zo kan het bijvoorbeeld bijdragen in het bij- en omscholen van personeel op het gebied van digitale transformatie in de zorg.  

Een uitdaging op dit moment is dat studenten-aantallen teruglopen. Met een leven lang leren en de transitie naar digitale zorg, kan daarin wellicht een kentering komen. Daarvoor moet de HAN een verbeterde digitale infrastructuur optuigen om snel en veilig onderzoek en onderwijs mogelijk te maken. Voor de lectoraten liggen veel kansen binnen de KIA, daarover zijn de deelnemers het eens. In sessie drie zullen ze samen de ambities vanuit de HAN concretiseren.

De HAN wil daarbij een voorlopersrol pakken in het opleiden van toekomstbestendige zorgprofessionals, en bekendstaan als een instituut waar veel kennis in huis is over toekomstbestendige en houdbare zorg. In de regio wil de HAN een belangrijke netwerkrol spelen, en ook op landelijk niveau wil de HAN meepraten over ontwikkelingen op het gebied van zorg en technologie.
De Centres of Expertise Krachtige Kernen en Sneller Herstel moeten daarbij aanjagers zijn van innovatie. De lectoren vinden het belangrijk dat deze Centres beter gepositioneerd worden, ook binnen de HAN.

Deze ambities komen met enkele uitdagingen. Om de ambities te verwezenlijken is een flexibele houding nodig van mensen binnen de HAN, stellen de lectoren. Op alle niveaus binnen de organisatie is steun nodig voor deze doelen.
Daarnaast is het van belang dat de interne digitale infrastructuur verbetert. Studenten moeten immers kunnen oefenen met de technologie die ze gaan gebruiken in de praktijk. Alleen dan kan de HAN toekomstbestendige zorgprofessionals afleveren. Anderzijds zijn moderne communicatie- en informatiemiddelen binnen de HAN essentieel.
De lectoraten erkennen dat hun ambities te vergelijken zijn met het ‘tempo van een speedboat’, en de HAN als instituut wellicht meer fungeert als een ‘mammoettanker’: verandering gaat langzaam. Een voorstel is daarom om in kleiner verband te starten -  zoals in een pilot of testtuin - om wel met de meest moderne digitale middelen te werken.

De successen en geleerde lessen kunnen dan worden gedeeld met grotere organisatie, zodat deze later ook makkelijker in beweging komt.

Tenslotte is er de vraag hoe de HAN een programma krijgt rondom zorg en technologie, aangezien activiteiten nu versnipperd zijn over meerdere academies. De Centres of Expertise spelen een rol in het verkennen wie waaraan werkt en het verkennen van gemeenschappelijke doelen.
Wat nog ontbreekt is een centrale plek voor sparren en inspiratie, een groepje dat iedereen wakker houdt en enthousiasmeert. Een netwerkteam wellicht, dat elkaar met enige regelmaat opzoekt, kennis deelt en inspireert om tot vooruitgang te komen.
Dit zijn de ambities en open vragen die uit de laatste sessie zijn gekomen. De vraag is nu aan de Centres of Expertise of zij deze ambities voor zorg en technologie met de verschillende lectoraten willen oppakken. Ook is het de komende tijd de vraag of de lectoren de steun zullen vinden binnen de HAN om breder draagvlak te creëren voor het realiseren van hun ambities.