Smart Grid Demo Table maakt elektriciteitsnet inzichtelijk

Op het Instituut Engineering van de HAN ligt een kunststofplaat met flikkerende ledlampjes. Ballard Asare-Bediako, verbonden aan het Lectoraat Meet- en Regeltechniek, zet een aantal objecten op de plaat: een windmolen, een elektriciteitscentrale, een ziekenhuis en een kantoorgebouw. Het zijn onderdelen voor het eerste prototype, dat aan het einde van 2016 gereed moet zijn.

De HAN bouwt de Smart Grid Demo Table samen met netbeheerder Alliander om de impact van de energietransitie inzichtelijk te maken. De opkomst van duurzame energie brengt uitdagingen met zich mee. Het huidige energienet is niet ontworpen voor energie die decentraal wordt opgewekt met windmolens en zonnepanelen. Daarbij zorgt de opkomst van elektrische apparaten, zoals elektrische auto’s en warmtepompen, voor een flinke belasting van het netwerk.

‘Hoe snel de energietransitie gaat en hoe die er precies uitziet, weten we nog niet. De ontwikkelingen zijn afhankelijk van overheidsbeleid, en dergelijke’, zegt Asare-Bediako. ‘Maar wij technici denken een stap vooruit. Wij vragen ons af: wat kan verkeerd gaan?’ Onderzoekers nemen verschillende scenario’s onder de loep en mogelijke oplossingen, zoals lokale energieopslag en slimme ict-toepassingen.

Dankzij de demotafel kunnen energie-experts de scenario’s delen met anderen. Met overheden, bijvoorbeeld. Als een windmolenpark wordt aangelegd, kan de demotafel laten zien wat de invloed daarvan is. ‘We kunnen aan de hand van een simulatie laten zien of het een goed idee is om het park in het noorden van een stad aan te leggen of juist in het zuiden van een stad’, geeft Asare-Bediako als voorbeeld. Hetzelfde geldt voor andere energietechnologie, zoals energieopslag. Waar in het netwerk kun je die het beste toepassen?

Op de tafel is plek voor verschillende componenten, zoals windmolens en kantoorgebouwen, waarop de tafel reageert. Gekleurde led-lampjes laten zien wat de invloed is op het laag-, midden- en hoogspanningsnet. Wordt er veel energie gebruikt, veel teruggeleverd, raakt het net overbelast? De tafel laat het zien. Hoe dit precies wordt weergegeven in het eindproduct, is nog niet duidelijk. De technici zitten in een vroege fase van het ontwikkelproces.

Om de tafel tot een succes te maken, zijn verschillende disciplines nodig. Vanaf februari komt een student van de Master International Business helpen. Die gaat onderzoek doen naar de vermarkting van het product. Asare-Bianko zoekt tevens een student Industrieel Product Ontwerpen, die het uiterlijk van de tafel onder handen neemt; een student elektrotechniek die de energietechniek verbetert en studenten met verstand van embedded systems engineering, die interfaces en regelplatformen maken.

Ook worden onderwijsprofessionals bij het project betrokken. De HAN en haar partners willen uiteindelijk verschillende versies van de Smart Grid Demo Table maken, voor verschillende doelgroepen. Niet alleen adviseurs moeten met de tafel aan de slag kunnen, maar ook docenten. Het is belangrijk dat de energietechnici van morgen, die nu nog op de middelbare school zitten, geïnspireerd raken om hun steentje bij te dragen aan de energietransitie.